Bạn học sinh nghèo và chiếc máy hút bụi làm từ phế phẩm

 Sinh ra trong một nhà dân cày nghèo, dù không có điều kiện học tập tốt nhất, nhưng Nguyễn Duy Tâm, học sinh lớp 11A Trường THCS và THPT Sơn Giang, huyện Sông Hinh nhiều năm liền đạt danh hiệu học sinh giỏi và đoạt nhiều giải thưởng tại các cuộc thi, trong đó có giải nhất cuộc thi Sáng tạo học sinh, do VTV6 Đài truyền hình Việt Nam tổ chức. 

Nguyễn Duy Tâm điều khiển máy hút bụi cho cô giáo và bạn bè xem - Ảnh:B.NHÀN

 TƯỞNG ĐẾN TỪ VIỆC BÁC BẢO VỆ NHẶT RÁC 

Mình tìm đến gia đình em Nguyễn Duy Tâm để tận mắt xem mô hình chiếc máy hút bụi do Tâm chế tạo từ những đồ vật bỏ đi, giúp em đoạt giải nhất tháng 8/2011 cuộc thi Sáng tạo học sinh với suất học bổng trị giá 300 USD. Căn nhà cấp bốn lụp xụp, trong gia đình không có vật dụng gì đáng giá. Bà Nguyễn Thị Thu Nga, mẹ của Tâm đang ở TP tại TPHCM làm thuê để có tiền trang trải cuộc sống gia đình, còn ba em - ông Nguyễn Phước Đoạt thì ở gia đình làm nghề mộc.

Chiếc máy hút bụi do Tâm chế tạo cao 15cm, dài 40cm. Sườn máy làm bằng bìa giấy cát tông cứng. Máy gồm 3 bộ phận: Phần đầu gồm bánh trước, nam châm vĩnh cửu, cánh quạt, bộ phận chứa rác và đèn báo; phần thân gồm thiết bị chuyển hướng, bánh chà bằng xốp dép; phần đuôi máy gồm 2 viên pin điện thoại di động loại 4,7V và bánh xe. Tốc độ di chuyển của máy 1,7km/giờ (tương đương 0,5m/giây) và có thể hoạt động trong 3 giờ liền. Tâm cho biết: “Nguyên lý hoạt động của máy dựa trên nguyên tắc khí động lực học. Khi cánh quạt xoay, áp suất phần trên cánh quạt giảm, phần không khí bên dưới tràn lên trên cuốn theo rác và đưa vào 1 bình chứa ở phía sau máy. Thiết bị tự chuyển hướng giúp máy nâng lên khi gặp vật cản, bánh chà giúp máy chuyển động theo nhiều hướng khác nhau và đặt máy xuống đất tiếp tục chạy. Bộ điều khiển của máy bằng tay giúp người dùng có thể dễ dàng chuyển hướng theo ý muốn duyệt 2 công tắc”. Tuy nhiên, theo Tâm, máy còn nhược điểm là chỉ có thể hút rác bẩn, kim loại mà chưa thể hút được bụi li ti. Em đang nghiên cứu thêm để máy có thể hút được bụi bẩn dù là nhỏ nhất.

Khi hỏi tại sao Tâm nghĩ đến việc chế tác máy hút bụi bằng những phế phẩm, em nói hàng ngày, sau giờ học ở trường thấy bác bảo vệ kiêm tạp vụ của trường đi nhặt rác ở sân trường. Bác già nên rất khó khăn để khom người xuống nhặt rác. Thấy bác dùng một cây gỗ có tra cái cọc nhọn ở đầu để nhặt nhạnh rác cho đỡ đau lưng, nên em nghĩ sao tôi không làm một chiếc máy để giúp những người như bác ấy đỡ tốn sức. Thế là em kiên tâm làm bằng được chiếc máy hút bụi này. Còn về chất liệu làm ra chiếc máy, Tâm cho biết có nhẽ là do “cái khó ló cái khôn”, vì em không lấy đâu ra tiền để mua những thứ mà mình cần để làm ra chiếc máy, nên em mới tận dụng những thứ mà người khác đã bỏ đi. Để hoàn tất chiếc máy này, em tìm đến các tiệm tôn tạo điện thoại xin hoặc mua các thiệt bị điện tử đã bỏ đi với giá rẻ và dùng những ống nhựa để làm các bộ phận khác của máy.

Tâm cho biết thêm, sau khi chế tạo chiếc máy hút bụi, em còn chế tạo máy bắt côn trùng, máy phơi xống áo. Cả hai chiếc máy này đang được em cho hoạt động thí điểm tại nhà và khắc phục những nhược điểm trước khi “trình làng” với thầy cô, bạn bè...

 “CHÚNG tôi SẼ TIẾP SỨC CHO TÂM” 

Cô Lê Thị Duy Thảo, đảm nhiệm bộ môn Vật lý của Trường THCS và THPT Sơn Giang, nhận xét: “Tâm rất sáng ý, khi đay đả chỉ dẫn làm một sản phẩm nào đó phục vụ việc học tập thì em ấy là người trước hết nộp bài. Tâm rất ham học hỏi, trong tiết học nếu có Thực trạng gì chưa hiểu thì em mạnh dạn luận bàn với thầy cô để làm rõ Thực trạng. Em từng đoạt giải nhì thi lý thuyết môn Vật lý cấp huyện và giải nhì thi thí điểm thực hiện môn Vật lý cấp tỉnh năm học 2011-2012”.

Theo thầy Bùi Thanh Phúc, Phó hiệu trưởng Trường THCS và THPT Sơn Giang, máy hút bụi do Tâm chế tạo rất ấn tượng, cho thấy những trằn trọc của em trước thực tế của cuộc sống. Không phải học trò nào học giỏi cũng làm được điều này, nếu bản thân không có sự quan sát cuộc sống xung quanh. “Tâm thường đến tiệm điện tửcủa mình hỏi về những nguyên liệu phục vụ cho những ý tưởng sáng tạo của mình”, thầy Phúc cho biết. Còn thầy Trần Hoàng Nam, Hiệu trưởng nhà trường cho biết sắp tới trường sẽ xem xét tương trợ kinh phí và cắt cử tía giúp đỡ Tâm để em biến những ý tưởng đang ủ ấp bấy lâu nay trở nên hiện thực, sau đó trường sẽ gửi sản phẩm của em tham dự các cuộc thi.