Sau 1 năm đưa công trình vào khẩn hoang, mặc dầu chưa có số liệu quan trắc được công bố nhưng bằng trực giác có thể đánh giá chất lượng nước sông Sài Gòn tại khu vực xả nước và lân cận không suy giảm đáng kể. Điều này chứng tỏ các dự báo của chuyên gia sản vấn dự án là đáng tin cậy, từ đây cho phép ta nghĩ đến một giải pháp khác cho bài toán đầu tư thoát nước và xử lý nước thải (XLNT) của TPHCM.

Bao quanh TPHCM có nhiều con sông lớn hơn so với sông Sài Gòn, với khối lượng dòng chảy rất lớn nằm ở hạ lưu là sông nước mặn, bây chừ chỉ dùng vào mục đích giao thông đường thủy, nên yêu cầu chừng độ vệ sinh thấp hơn so với sông nước ngọt. Vậy nếu ta khẩn hoang năng lực pha loãng và tự làm sạch của nó thì trước mắt ta chưa cần xây dựng các nhà máy XLNT hoàn chỉnh mà vẫn bảo đảm đề nghị vệ sinh (chỉ với nước thải đô thị). Xin hãy mường tưởng ý nghĩa kinh tế của giải pháp chuẩn y ví dụ sau đây. Chẳng hạn nếu dự định xây dựng      nhà máy XLNT công nghệ hiếu khí, cấp II, vào năm 2015 nhưng với giải pháp kỹ thuật hợp lý không gây      nên bức xúc về môi trường nên lùi lại đến 2025 thoạt đầu tư (10 năm) thì sẽ tiết kiệm được khoản phí tổn vận hành tương đương với tổng giá trị xây lắp, thiết bị của chính nhà máy đó.

Theo quan điểm đó, đối với dự án Nhiêu Lộc - Thị Nghè đợt 2 nên như sau:

Nối đầu tư tuyến cống bao để dẫn nước thải đến nhà máy XLNT như đã dự kiến ở quận 2, kết thúc việc xả nước thải vào sông Sài Gòn song song tiếp thu nước thải quận 2 và một phần của quận 9. Nước thải sau khi được xử lý sơ bộ sẽ được xả vào sông Nhà Bè. Nhà máy XLNT quy mô dự định 480.000m3/ngày lâm thời chưa thực thi. Quãng thời kì tạm dừng bao lăm năm tùy thuộc vào số liệu thực tại. Nếu đối chiếu với diễn biến của sông Sài Gòn thì có thể dự báo không dưới 10 năm.

Giải pháp này tôi đã đề cập một vài lần ngay sau khi có số liệu đối chứng (sông Sài Gòn). Tôi xin được thêm một lần yêu cầu: Khoản vốn dự định xây dựng nhà máy XLNT đã được WB thỏa thuận, nay đề nghị được      chuyển sang đầu tư cải tạo vệ sinh môi trường các kênh rạch trong thành phố. Đối với TPHCM để nâng cao chất lượng cuộc sống người dân, nhìn từ giác độ vệ sinh thì việc cải tạo kênh rạch, hoàn thiện màng lưới thu gom nước thải nên có trước so với XLNT. Giả dụ đến 2020 tất tật các kênh rạch có được chất lượng na ná như Nhiêu Lộc - Thị Nghè sẽ thật ráo. Sau đó, tụ họp đầu tư các nhà máy XLNT quy mô lớn để đến 2025 hoặc chậm nhất năm 2030 có được hệ thống thoát nước hoàn chỉnh cho một siêu tỉnh thành, như vậy là một thành công lớn.

Như vậy mục tiêu không đổi thay nhưng giải pháp cần linh hoạt để thích ứng với năng lực tài chính còn hạn chế. Bài toán pha loãng được nhiều nước quan hoài, đặc biệt là Mỹ. Với TPHCM có điều kiện tự nhiên thuận lợi thì ta nên phá hoang.